Tenis Raketi
Tenis raketi seçmek her seviyeden tenis oyuncusu için oldukça kafa karıştırıcı bir süreçtir. İsterseniz tenise yeni başlayın isterseniz orta seviye bir tenis oyuncusu olun farklı özelliklerdeki raketler arasından seçim yapmak için öncelikle fiziki özelliklerinizi tanımanız gerekir. 1980’li yıllarda günümüzde kullanılan raketlerin ilk teknolojisi sayılabilecek raket özellikleri Prince Graphite tarafından tenis camiasına sunuldu. Günümüze kadar gelen süreç içerisinde pek çok yeni fiziksel değişken raket teknolojilerine eklenerek farkı özellikte raketler üretildi.
Tenis oynarken en önemli ekipmanınız şüphesiz ki raketiniz. Oyunu başlatan, topa yön veren ve oyunu sürdüren raketin sizin, fiziksel özelliklerinize ve oyun tecrübenize göre seçilmesi tenis oynamaktan zevk almanız için en önemli kriter. Raketler üç farklı kategori altında toplanabilir;
Güç ve Oyun Geliştirme Raketleri
Başlangıç seviyesindeki tenis oyuncularının sıklıkla tercih ettiği güç odaklı raketler kısa ve yavaş vuruşlar yapan tenis oyuncuları için tasarlanmıştır. Raket dengesi, vuruş bölgesine yeteri kadar güç sağlayabilmek için eşit veya raketin kafasına gelecek şekilde düzenlenmiştir. Güç ve oyun geliştirme raketlerinin özellikleri;
- Diğer raket çeşitlerine göre daha uzun raketlerdir. Boyları 64-74 cm arasında değişkenlik gösterir.
- Raket çerçeveleri daha sert yapılmıştır.
- Raket kafa ölçüsü oversize olarak adlandırılır ve diğer raketlere göre daha büyüktür.
- Güç odaklı raketlerin ağırlığı 240 ile 270 gr arasında değişiklik gösterir ve diğer kategorilerdeki raketlere göre daha hafif olmalarıyla dikkat çekerler.
- Diğer raket çeşitleri arasında kafa boyu en büyük olan raketler güç ve oyun geliştirme
raketleridir.
Tweener Raketleri
Orta ve ileri seviyedeki tenis oyuncularının tercih edebileceği tweener raketler daha fazla manevra kabiliyeti arayan tenis oyuncuları için tasarlanmıştır. Kontrol raketleri ve güç raketlerinin bazı özelliklerini bir arada taşıyan tweener raketler, oyuncuya orta düzeyde güç desteği sağlamaktadır. Tweener raketlerinin özellikleri;
- Güç raketlerine göre daha ağır olan tweener raketlerin ağırlığı 270 ile 310 gr arasında değişiklik gösterir.
- Raket uzunluğu 70-71 cm arasındadır.
- Kafa ölçüsü midplus olarak adlandırılır. Hem orta seviye hem de ileri düzey tenis oyuncuları için uygundur.
- Tweener raketlerin güç noktaları az oranda raketin sap kısmına ve kafa kısmına olmak üzere değişkenlik gösterir.
Kontrol Raketleri
İleri düzey tenis oyuncularına ve profesyonel tenisçilere hitap eden kontrol raketlerinin güç desteği düşüktür. Manevra kabiliyeti oldukça gelişmiş olan kontrol raketlerinde dengeler sapa doğru olacak şekilde üretilmiştir. Kontrol raketlerinin özellikleri;
- Diğer raket türlerine göre daha ağır olan kontrol raketlerinin gramajı 325-375 gr ve daha ağır olabilecek şekilde üretilmektedir.
- Kafa ölçüsü en küçük raket çeşididir.
- Uzunlukları standart ya da daha uzun olabilir.
- Manevra kabiliyetinin artması için denge ölçüsü sapa doğru artmaktadır.
- Raket çerçevesi daha yumuşak yapılıdır.
Tenis Raketi Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Özellikler Nelerdir?
Raket Ağırlığı
Raket seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken ilk unsur ağırlıktır. İdeal raket ağırlığı ise fiziksel özelliklerinize ve tenisteki düzeyinize göre belirlenebilir. Raketler genel olarak 250-350 gram arasında değişiklik gösterir. Hafif raketler 250-280 gram, orta ağırlıktaki raketler 280 ile 310 gram ve ağır raketler ise 310 gramdan daha ağır raketler olarak sıralanabilir.
Başlangıç aşamasında hafif raketlerle vuruş yapmak ağır raketlere göre daha kolaydır. Ancak hafif raketler sert gelen toplar karşısında bileğinizi ve dirseğinizi daha çok zorlar. Hafif raketler daha çok file önü oyunları için idealdir ve ani vuruşlar yapmak için daha elverişlidir. Ağır raketler ise orta ve ileri düzeydeki tenis oyuncuları için idealdir. Ağır raketlerin topa aktardığı güç daha fazladır ve topun daha hızlı şekilde yol almasını sağlar.
Raket Denge Noktası
Raket üzerindeki ağırlık dağılımı dengeyi belirler. Bazı raketlerde denge noktası kafadayken bazı raketlerde ise sap kısmına doğru yayılmıştır. Bazı raketlerde ise ağırlık eşit olarak dağıtılarak bütün bir denge sağlanmıştır. Raketlerin denge noktasını bulmak için işaret parmağınızı raketin kafa ve boyun kısmının birleştiği noktaya koyarak tespit edebilirsiniz. Kafa kısmı aşağı doğru gidiyorsa kafa ağır, sap kısmı aşağı yöneliyorsa kafa hafif raketler kategorisinde değerlendirilebilir.
Denge noktası kafada olan raketler yeni başlayan oyuncular için idealdir. Topa daha fazla güç aktaran kafa ağır raketleri kontrol etmesi, dengesi sapta olan raketlere göre daha zordur. Kafa hafif raketler ise gücünü rakete aktarabilen ve manevra kabiliyeti isteyen ileri düzeydeki oyuncular için idealdir.
Kafa Büyüklüğü
Raketlerde kafa büyüklüğü seçimi tenis tecrübeniz arttıkça kafa ölçüsü küçülecek şekilde yapılmalıdır. 105 inç ve üzeri kafa büyüklüğüne sahip raketler büyük kafalı raketler içerisinde değerlendirilir. Bu raketler topa optimum güç sağlar ve kontrol noktası daha geniştir. Kafa büyüklüğü 105 inç üzeri olan raketler daha fazla hatayı tolere edebilir. Çerçeve büyüklüğünü tanımlarken sweet spot noktası önemlidir. Sweet spot, rakette topa vurulacak en etkili nokta olarak tanımlanır ve çoğu zaman tellerin bulunduğu çerçevenin en orta noktası olarak tasarlanır.
Küçük kafa ölçüsüne sahip raketlerde manevra hakimiyeti daha yüksektir. Sweet spot noktasını bulmakta zorluk çekmeyen oyuncular ihtiyaçlarına göre küçük kafa ölçülü raketlere geçebilir. Ustalaşmaya başlayan oyuncular 102-98-95 inç gibi kafa ölçülerine sahip raketleri kullanmaya başlayabilir.
Grip Ölçüsü
Grip, raketin sap kalınlığına verilen isimdir. İdeal grip ölçüsüne karar verirken sapı kavramalı ve avucuz ile parmaklarınız birbirine değmeyecek kadar az bir boşluk kalmalıdır. Grip ölçüsü küçükten büyüğe 1,2,3,4,5 olarak numaralandırılır. Ölçünüzden daha kalın bir grip almanız durumunda bileğiniz ve kolunuz ekstra olarak yorulacak ve performansınız etkilenecektir. Grip ölçünüzden daha ince saplı bir raket almanız durumunda çeşitli aksesuarlar ile problemi çözebilirsiniz.
Kordaj Sıklığı
Raketinizin kafa kısmındaki yatay ve dikey tellere kordaj denmektedir. Yeni başlayan oyuncular için açık kordaj ölçüsü olan 16x18 idealdir. Açık kordaj raketlerle spin slice vuruşlar yapmak daha kolaydır. Açık kordajın dezavantajı ise daha çabuk yıpranmasıdır. Daha sıkı kordaj aralığı olan 16x19, 18x20 kordaj ölçülerine sahip raketlerde topa daha fazla tel isabet ettiği için kontrol sağlamak daha kolaydır. Raket kordaj gerginliği ise sizin isteğiniz doğrultusunda değiştirilebilir.
Kordaj da kordaj deseni de raketin üzerinde kurduğunuz kontrol hakimiyetine doğrudan etkileyen etmenlerdendir. Kordaj desenine göre; hizalama şekli gücünüz, denetiminiz ve topu döndürme (spin) kuvvetimiz etkilenir.
16x18, 16x19 gibi açık kordajlı raketler ile vuruş yapıldığında topa aynı anda daha az tel temas ettiğinden slice ve spin’e çok daha yatkındır, kola dosttur ve rahat bir his verir. Bununla beraber sık kordaja gore daha az kontrol sağlar ve teller daha çabuk yıpranabilir. 16x19 kordaj deseni en yaygın olarak bulunan dizgidir.
Daha sık kordaj aralığı olan 18x20 gibi kapalı desen raketlerde ise topa daha fazla tel isabet ettiği için kontrol sağlamak daha kolaydır ve ağırlıklı olarak düz (flat) vuruşlar yapanlar için idealdir.
Kordaj tansiyonu (tel gerginliği) bir ağırlık ölçütü olduğu için kg veya lbs birimi ile ifade edilir ve raketlerin üzerinde önerilen tansiyon aralıkları yazar. Raketi tansiyonu arttıkça tepkime azalacağından, topa az güç iletilecek dolayısıyla güç azalacak ve kontrol artacaktır. Tansiyon düşükse tepkime daha çok olacak ve topa iletilen güç artacak; kontrol zorlaşacaktır.
Bu kriter, her ne kadar tenis raketi seçiminde değerlendirmeye alınsa da oyuncu seviyesine göre tansiyon tavsiyesi verilmesi uygun değildir. Her tenis oyuncusunun raketini farklı tansiyonlarda deneyimleyip kendi oyununa ve gücüne en uygun tansiyonu seçmesi tavsiye olunur.
Raketlerde Tansiyon Seçimi Nasıl Yapılır?
Öncelikle raketin önerilen tansiyon aralığının ortasına denk gelecek şekilde tansiyon seçimi yapabilirsiniz. Örneğin; önerilen tansiyon aralığı 22-27 kg arası ise 24 ya da 25 kg tansiyon ile başlayabilirsiniz. Eğer vuruşlarınız çok filede kalıyorsa, topa vurmak için çok güç harcadığınızı ve topun zor gittiğini düşünüyorsanız kordaj tansiyonunuzu düşürmeniz önerilir. Tam tersi şekilde vuruşlarınız sürekli arka çizginin gerisine düşüyor, istediğiniz kontrolü sağlayamıyor iseniz kordaj tansiyonunuzu yükseltebilirsiniz.
Raket Seçimi Hakkında Önemli Bilgiler ve İpuçları
Piyasada yüzlerce çeşit tenis raketi bulunmaktadır ve hepsinin kendisine göre eksileri ve artıları mevcuttur. Oyuncuların fiziksel özellikleri ve oyun stili farklı olabileceğinden, herkesin kendisi için “en iyi” olan raketi çoğu zaman birbirinden farklıdır. Tenis hayatına yeni başlayanlar için daha hafif ve büyük kafa raket ile yola başlamak ve tenis becerileriniz geliştikçe daha küçük ve ağır raketlere geçmek iyi bir başlangıç noktası olacaktır. Tenis kariyeriniz ilerledikçe güçlü ve zayıf yönlerinizin farkına varacak ve ne tür raketin performansınızı arttıracağını daha iyi göreceksiniz. Bu bakımdan raket seçimlerinde sizi rahat hissettiren, performansınızı arttıran raketler üzerinde odaklanmalısınız.
Önceki yıllarda markaların çok sayıda demo raketi bulunmakta ve raket satın almak isteyenlere deneyimleme fırsatı verilmekteydi. Son yıllarda raket üretici firmalar demo raket vermemekte ya da çok sınırlı sayıda demo raket bulunmaktadır. Farklı raket türlerini denemek de kriterlerin oyun tarzlarını nasıl etkilediğini görmek açısından bir fırsattır. Bunun için:
- Başlangıçta antrenörlerinizden ve oynadığınız rakiplerinizden rica ederek farklı raketleri deneyimleyin.
- İlk aşamada raketinizin ağırlığına, kafa ve grip boyutuna odaklanın!
- Tenis camialarına veya topluluklara danışın, internet araştırması yapın.
- Teknik olarak yeterli olmayacağınız için başlangıçta favori tenis oyuncunuzun raketine yönelmeyin.